صعود های ورزشی و صخره نوردی در ایران

صعود های ورزشی و صخره نوردی در ایران موضوع این مقاله است ، درسال 1326 ورزش کوه نوردی ایران دارای تشکیلات رسمی گردید. و درسال1327فدراسیون های کوهنوردی و اسکی در هم ادغام شدند. و به نام فدراسیون کوهنوردی و اسکی ایران فعالیت خود را آغاز نمودند. درسال 1353 به دنبال گسترش هر دو رشته کوه نوردی و اسکی، دو فدراسیون به صورت مستقل در آمدند.

فدراسیون کوهنوردی درسال 1368 برای استقلال فدراسیون جهانی صعودهای ورزشی نامش را از فدراسیون جهانی کوهنوردی. به فدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی تغییر داد. و از آن پس با این عنوان معرفی گردید.

درسالهای1365 و1366 مسیر های بلند رول کوبی شده. به همراه طنابچه یا تسمه هایی که از آنها آویزان بود دیده می شد. و صعود این مسیر ها با رکاب زدن یا گرفتن تسمه از رولی به رول دیگر انجام می گرفت .

از نیمه دهه شصت در ایران، گروهی از سنگنوردان راه خود را به نوعی از سنگنوردان سنتی جدا کردند. و به جای تکیه بر صعود از سنگها. و دیوارهها، تلاش را بر صعود کم وسیله و سریع متمرکز ساختند.

منطقه ی سنگنوردی بند یخچال، واقع در شمال تهران دو هسته سنگنوردی. که هر کدام شامل چند سنگ نورد بود. شکل گرفت که به سنگ کوتاه بولدر های منطقه، به عنوان زمینههای جدید و مستقل می نگریستند..

آنان پای یک سنگ کوتاه می ایستادند؛

توی این محتوا چه چیزهایی را توضیح میدهیم:

بعد از آن :

مسیر سخت یا بسیار سختی را تعریف می کردند و بارها بر روی مسیر تلاش می کردند. و می افتادند، سپس تلاش می کردند . و گاه این رشته کارها را چند هفته ادامه می دادند تا یک مسیر چند متری را بگشایند.

در آغاز کار اینان از سوی کوهنوردان و سنتی کاران مورد بی اعتنایی و حتی تحقیر بود؛ چرا که آن را با جوهر کوهنوردی واقعی ،بیگانه می دانستند. اما کم کم گروه هایی از دیواره نوردان و سنتی کارانی که خیلی سر

سخت نبودند، با انگیزه هایی متفاوت، اینگونه سنگ نوردی را مورد توجه قرار دادند و به تدریج مخالفت ها کمتر شد، و بر پایه پیشنهاد شماری از کوهنوردان، قرار شد مسابقه ها به داخل سالنها برده شود.

خیلی زود مشخص شد :

تلاش برای صعود مسیر های بسیار کوتاه و سخت هم ، می تواند کمک موثری به کسب مهارت برای صعود دیواره های بلند کوهستانی باشد. و می تواند به عنوان یک ورزش جدید، شناخته شود ..

در نیمه های دهه شصت،، از سنگنوردان ورزشی کاری که حضور چشم گیری در بند یخچال و فعالیت زیادی، در زمینه صعود مسیرهای ِطبیعی سخت داشتند،

می توان به زنده یاد محمد داوودی دبیر جوان فدراسیون کوهنوردی آن زمان، مهدی فتاحی، محمد سرباز، و حسین رضا دوست اشاره کرد.

سپس طیفی از کوه نوردان دیگر مانند زنده یاد فریدون اسماعیل زاده، که پیشینه پر بار و دراز مدتی در صعو دیواره های کوهستانی و انجام کارهای فنی کوهنورد داشت.

محمد تقی بهره ور که تجربه سالها کوهنورد در آمریکا و کانادا داشت، حسن جواهرپور مربی پرکار و کوه نورد با سابقه، عباس محمدی از ساکنان تهران که به کوه نوردی و دیواره نوردی جدی و کار

تشکیلاتی در این زمینه علاقمند بود. و حسن نجاریان کوهنورد و دیواره نوردی که در کارنامه خود چندین صعود سرعتی و فنی روی دیواره های علم کوه و بیستون داشت،

این چنین بود که به سنگ نوردی گرایش یافتند.

کمی بعد:

جوانان کوه نوردی مانند حمید روحانی، رسول کشوری، ناصر سرور ماسوله، کامیار کاویانپور، حسن غمی لویی و محمود ایروانی هم به گود رقابت در صعود وارد شدند.

انگیزه و گرایش هرکدام از این افراد متفاوت بود. محمد تقی بهرهور، بیشتر به معرفی دستاورد های کوهنوردی فنی جهان و همچنین به کار تشکیلاتی در این زمینه علاقمند بود.

و در همین راستا تکنیک هایی برای صعود سنگ های کوتاه، از شمال شرقی آمریکا و همچنین درجه بندی آمریکایی ، برای سختی مسیر را وارد سنگنوردی ایران کرد.

همچنین اوباپاول برست یکی از مسؤولین فدراسیون کوهنوردی فرانسه ، هماهنگی هایی مبنی بربرگزاری مسابقات در ایران انجام داد . که باعث فراهم ساختن بستر مناسب برای برگزاری مسابقات در ایران شد.

برای حسن جواهرپور، صعودهای ورزشی عرصه دیگری برای آموزش دادن و مربیگری بود. عباس محمدی معتقد بود که با رقابت می توان به ارتقای کیفی سنگ نوردی کمک کرد.

موضوع مسابقات سنگنوردی و صعود های ورزشی و صخره نوردی در ایران ،

از حدود سال 1368در فدراسیون کوه نوردی و صعودهای ورزشی مطرح شد.

صادق آقاجانی رئیس وقت فدراسیون در یکی از نشست های عمومی که در محل آمفی تئاتر دفتر مشترک فدراسیون ها و با پیگیری حسین رضا دوست برگزار شده بود،

گفت: ما باید هر چه زودتر مسابقه های سنگ نوردی را در ایران راه بیاندازیم. اگر امروز این کار را بکنیم، فقط چند سال از کشور های اروپایی عقب خواهیم بود و گرنه عقب ماندگیمان بیشتر خواهد شد.

نخستین مسابقه سنگ نوردی ایران، سال 1369در بند یخچال روی سنگ پارس برگزارشد. این مسابقه به صورت قرقره برگزار شد و معیار برتری صعودکنندهها ، بیشتر سرعت صعود آنها بود.

این مسابقه را فدراسیون کوه نوردی در پی تلاش های حسین رضا دوست سازماندهی کرده بود و در آن چندین سنگ نورد از شهر های مختلف کشور شرکت کرده بودند. مهدی فتاحی رتبه اول این مسابقه را به دست آورد.

پس از آن مسابقهای روی سنگ قورباغه بزرگ برگزار شد. سپس مسابقهای روی دیواره مارتینر نزدیک میدان سربند نیز برگزار گردید.

درماههای آذر تا اسفند 1371 با درست کردن گیره از سنگ های طبیعی، و نصب آن ها روی یکی از دیوارهای سالن باشگاه تکاور، یکی از اولین دیوارههای مصنوعی صعود در ایران ساخته شد.

حمید روحانی، پرویز روحانی، حسین خوش چشم، عباس محمدی، محمد نوری در این کار فعال بودند.

درسال 1366 محمد داوودی به ایتالیا سفر کرد و مقدار زیادی گیره های مصنوعی را به ایران آورد، متاسفانه در سال 1368 ایشان بر اثر حادثه ای فوت می کنند. این گیرهها مدت زیادی در انبار فدراسیون کوه نوردی بدون استفاده ماند.

سال 1371 دیواره مصنوعی در سالن زنده یاد محمد داوودی واقع در ورزشگاه شیرودی با نصب این گیره ها ساخته شد.

درسالهای آتی برای گسترش مسابقات و ساخت دیوارههای مصنوعی نیاز به گیرههای سنگ نوردی موضوع مطرحی بود

و در همین راستا با کمک نقی اسدی یکی از دانشجویان رشته مهندسی شیمی دانشگاه تهران گیره های سنگ نوردی در ایران ساخته شد و رفته رفته گیره ها زیاد شد

و در پی آن دیوارههای سنگ نوردی در استادیوم ورزشی دانشگاه تهران سپس دانشگاه شریف و دانشگاه علم و صنعت ساخته شد . که این امر موجب وارد شدن صعودهای ورزشی به محیط دانشگاهی شد.

از13تا 7خرداد1371 در مجموعه ورزشی انقلاب، نخستین اردوی تربیت داور و نیروی برگزارکنندی مسابقات سنگ نوردی نخستین تهران برگزار شد. در این اردو، حسین رضا دوست مسوول کمیته رقابتها در فدراسیون،

عباس محمدی عضو کمیته یاد شده، عباس جعفری عضو هیات رئیسه فدراسیون، به عنوان آموزش دهنده حضور داشتند. در روزهای 27و28 تیر ماه 1371دومین اجلاس کمیته آسیایی مسابقات سنگ نوردی در پکن برگزار شد.

نخستین حضور ایران در یک اجلاس بین المللی صعودهای ورزشی، مربوط به همین نشست پکن است که عباس محمدی به عنوان نماینده فدراسیون کوه نوردی کشورمان در آن حضور یافت.

در11 مهر1371 مسابقات سنگ نوردی قهرمانی استان تهران، مقدماتی مسابقات قهرمانی کشور، درمیدان سربند تهران برگزار شد. در این مسابقه، ناصر سرور ماسوله رتبه اول و حمید روحانی رتبه دوم را به دست آوردند.

در همین سال، فدراسیون کوه نوردی با دفتر مشترک فدراسیون ها یک دیواره صعود ساخت. نصب گیره متناسب با صعود های ورزشی زیر نظر مربی خارجی، از5 تا25 آبان 1371با پیگیری کمیته فنی فدراسیون کوه نوردی،برگزارشد.

مربی دوره:

مربی دوره، آلن رنو بود که با دعوت فدراسیون کوه نوردی از فرانسه به ایران آمده بود. مقدمات حضور مربی فرانسوی توسط محمدتقی بهرهور که در17مهر1371 همراه حسین رضا دوست درمجمع عمومی

اتحادیه جهانی کوه نوردی در ماتسوموتوی ژاپن شرکت کرده بودند فراهم شد. در این دوره حدود 25 نفر شرکت کردند. و با توجه به مهارتهای شان در بخشهای مختلف تقسیم شدند و lدارک مربوط به آن بخش را که

از سوی فدراسیون فرانسه صادر میشد، دریافت کردند.

انتخاب این افراد با توجه به مسابقات انجام شده و شناختی که از آنها وجودداشت صورت گرفته بود. شرکت کننده ها از شهرهای مختلف سراسر کشور در این دوره حضور داشتند که همین امر باعث گسترش مهارتها و دانش

کسب شده در کشور شد. در همین زمان دیوارهای با شیب منفی در ساختمان فدراسیون نیز ساخته شد.

نخستین مسابقه سنگ نوردی قهرمانی آسیا:

در روزهای 19و21 شهریور1372 ، نخستین مسابقه سنگ نوردی قهرمانی آسیا در سنگاپور برگزارشد. از ایران، ناصر سرورماسوله، رسول کشوری و حسن نجاریان به عنوان اولین تیم ملی سنگ نوردی ایران در این مسابقه شرکت داشتند.

از21 شهریور همان سال، یکدوره تربیت داور و طراح مسیر با مربیگری ( برتران اولمان ولورن بووه) هر دو اعزام شده از سوی فدراسیون کوه نوردی و سنگ نوردی فرانسه در تهران برگزار شد.

در 26 آذر هم یک مسابقه نونهالان در سالن سنگ نوردی شیرودی برگزار شد. که ازمیان 13 شرکت کننده، جواد سلاحی 13ساله، ستاره نصرت 11ساله و حمیدرضا قاسمی 8ساله، مقام های اول تا سوم را به دست آوردند.

در همین روز یک مسابقه صعود کوتاه بزرگسالان هم برگزارشد که از میان 18 شرکت کننده، کامیار کاویانپور، حمید نصراللهی و محمدفراهانی رتبه های اول تا سوم را به دست آوردند.

درروز21دی نخستین دوره مسابقه سنگ نوردی جوانان قهرمانی کشور در کرمانشاه برگزار شد. کامیارکاویانپور از تهران، سعید خرمرودی از همدان و ایرج صفا دوست از همدان به ترتیب رتبه های اول تا سوم را به دست آوردند.

در روزهای 14 و 15 بهمن 1372 نیز مسابقاتی درتهران برگزارشد. مسابقه بزرگسالان با برتری کامیار کاویانپور ،ناصر سرور ماسوله و بابک یادگاری به ترتیب اول تا سوم پایان یافت.

در 23 اردیبهشت 1373 از سوی هیات کوهنوردی استان تهران، روی دیواره مصنوعی ورزشگاه شیرودی یک مسابقه صعود با عنوان جام شاهد برگزارشد. که در این مسابقه، ناصر سرورماسوله رتبه نخست،

قاسم حسن جانی رتبه دوم و کامیار کاویانپور رتبه سوم را به دست آوردند. در تابستان همان سال،مسابقه انتخاب تیم ملی صعودهای ورزشی هم برگزار شد. در روز22دی ماه 1373 سمینارر بررسی مسائل

مسابقات سنگ نوردی درتهران با حضور رییس و دبیر فدراسیون صادق آقاجانی و احمد شیرمحمد و اعضای کمیته صعودهای ورزشی و شمار قابل توجهی از سنگ نوردان کشور برگزار شد.

دستور کار سمینار؛

دستور کار سمینار؛ بررسی نقش مسابقه های سالنی در پیشرفت سنگ نوردی، چگونگی برگزاری مسابقه ها در آینده، تقویت کادر مربیان صعود ورزشی، همگانی کردن این ورزش ،اعلام شده بود.

در این نشست محسن نوری از ریاست کمیته صعود های ورزشی کناره گرفت و به جای او اقبال افلاکی این مسوولیت را عهده گرفته است. در29 اردیبهشت 1374 مرحله نهایی مسابقه سنگ نوردی

قهرمانی کشور در تهران برگزار شد. در این مسابقه، ناصر سرور ماسوله رتبه نخست و محمود ایروانی رتبه سوم را به دست آورد اما از رتبه دوم اطلاعی نداریم. ناصر سرور ماسوله، ایرج صفا دوست

و بابک یادگاری که از1 تا21 خرداد در اردوی آمادگی برای چهارمین مسابقات آسیایی حضور داشتند، در همین ماه به سنگاپور اعزام شدند. و ناصر سرور ماسوله رتبه 12 را کسب کرد.

اولین مدال طلا:

برای اولین بار در سال 1392 رضا علیپور شنا زندی فرد در تاریخ سنگ نوردی ایران توانست. مدال طلای جهان را در مسابقات قهرمانی جهان در چین با ثبت رکورد 6 ثانیه و 24 صدم ثانیه در رشته سرعت کسب کند.

فدراسیون جهانی سنگ نوردی به خاطر سرعت بالای او لقب یوزپلنگ آسیا را به وی داده است.

علی پور در اردیبهشت 1396در مسابقات سنگ نوردی جام جهانی نانجینگ چین درمرحله نیمه نهایی توانست با ثبت زمان 5 ثانیه و 48 صدم ثانیه رکورد دنیا را که متعلق به دانیل بولدیرف اوکراینی با زمان 5 ثانیه و61 صدم ثانیه بود،

12 صدم ثانیه جابجا نماید. پس از بهبود بخشیدن رکورد سرعت سنگ نوردی جهان به میزان 5 ثانیه و 48 صدم ثانیه توسط رضا علیپور، در تعبیری رسانه های جهان او را سریعترین مرد عمودی جهان و اوسین بولت سنگ نوردی جهان نامیدند.

طی اقدامی از سوی اتحادیه بین المللی بازیهای جهانی میان برترین ورزشکاران شرکت کننده در مسابقات2017 وروتسواف لهستان، رأی گیری گذاشته شد که بر این اساس رضا علیپور و شنا زندی فرد ؛

سنگ نورد ایرانی با کسب 91791 رأی مردمی به عنوان برترین ورزشکار رشته های غیر المپیکی جهان در سال 2017 اعلام شد.